Biuro Podróży Chortycia
Plac Na Bramie 8
37-700, Przemyśl


Geneza ślubów Jana Kazimierza w lwowskiej katedrze

Pierwszego kwietnia roku 1656 miały miejsce śluby lwowskie. Król Jan Kazimierz w katedrze lwowskiej w obecności biskupów, książąt, licznie zgromadzonej szlachty i tłumów pobożnego ludu oddał Polskę pod opiekę Maryi i ustanowił ją Królową Korony Polskiej: królową Polski, Litwy i Ukrainy. W zamian obiecał szerzyć jej kult, sprawiedliwie rządzić i dbać o stan chłopski. Jaka była geneza tego kroku? Jakie wydarzenia poprzedziły ten wielki akt? Bez wątpienia bezpośrednią przyczyną był potop szwedzki. Od roku 1655 Szwedzi opanowali niemal całą Polskę, zalewając ją falą niespotykanego dotąd zniszczenia i grabieży. Zwycięski pochód wrogich wojsk zatrzymała dopiero forteca na Jasnej Górze w Częstochowie. Przez 40 dni około dwustu pięćdziesięciu obrońców odpierało ataki trzytysięcznej armii szwedzkich najemników. Nie potrafili zdobyć klasztoru nawet po sprowadzeniu ciężkich armat i 27 grudnia odstąpili od murów. Szybko rozeszła się wieść o cudownym wstawiennictwie Matki Boskiej Częstochowskiej, która obroniła święte miejsce. Był to przełom w wojnie ze Szwedami. Zobacz takżę historię lwowa.


Śluby jasnogórskie Jana Kazimierza

 

Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej w rzeczywistości jest ikoną w typie Hodegetrii, którą Cerkiew umieszcza w ikonostasie po lewej stronie od carskich wrót w rzędzie ikon głównych. Madonna trzyma dzieciątko i wyraźnym gestem wskazuje na Zbawiciela, jakby mówiła do każdego z nas „Jego słuchajcie”. Według legendy namalował ją św. Łukasz Ewangelista, a jako podkładu użył deski ze stołu używanego przez Maryję. Trafiła do Częstochowy z Bizancjum. Lew Daniłowicz, syna Daniela Halickiego, założyciela Lwowa otrzymał ikonę najprawdopodobniej od Bułgarów. Być może przebywała jakiś czas we Lwowie, gdzie mogła być czczona przez żonę księcia Lwa, Konstancję. Ostatecznie kniaź Lew oddal ją mnichom prawosławnym do Bełza niedaleko Lwowa. Prawosławni do dziś jasnogórski obraz nazywają Bełską Ikoną Matki Boskiej lub Częstochowską Ikoną Bogarodzicy. Tam cudowny obraz został przekazany Władysławowi Opolczykowi, namiestnikowi Rusi Czerwonej z ramienia Węgier. W roku 1384 przewiózł ją do fundowanego przez siebie klasztoru Paulinów w Częstochowie. W 1420 roku ikona MB Częstochowskiej została sprofanowana i zniszczona, trafiła do Krakowa, gdzie naprawiono ją i przemalowano. Wtedy już czyniła wielkie cuda i łączyła chrześcijan pierwszej Rzeczypospolitej. Nie opuściła swoich czcicieli także pod oblężoną Częstochową, utwierdzając króla w słuszności aktu lwowskiego.

Ikona Matki Boskiej Częstochowskiej w Prałkowcach koło Przemyśla. Na decyzję króla Jana Kazimierza o ślubach lwowskich zaważyły jeszcze wcześniejsze wydarzenia. Kiedy jesienią roku 1648 został wybrany królem Rzeczypospolitej Obojga Narodów na południowo-wschodnich kresach państwa rozgorzało krwawe powstanie kozackie pod wodzą Bohdana Chmielnickiego. Kozacy minąwszy Lwów, stanęli pod Zamościem wywołując popłoch na polu elekcyjnym w Warszawie. Rok później wojska polskie pod wodzą Jeremiego Wiśniowieckiego zostały oblężone w Zbarażu. Przez ponad dwa miesiące około piętnaście tysięcy obrońców Zbaraża odpierało skutecznie zacięte ataki połączonej, stu pięćdziesięciotysięcznej armii kozacko-tatarskiej. Odsiecz zorganizowana przez króla Jana Kazimierza utknęła pod Zborowem. Oblężeni byli w beznadziejnej sytuacji, ale czuwała nad nimi Matka Boska Częstochowska w obrazie ze Zbaraża.

 

Obraz Matki Boskiej Zbaraskiej, dzisiaj czczony w Prałkowcach pod Przemyślem, jest prawie wierną kopią pani jasnogórskiej, z tą różnicą że został namalowany nie na desce, ale na miedzianej blasze, ręcznie klepanej. Obraz powstał po synodzie krakowskim (1621 roku), w którym biskupi zachęcali fundatorów do szerzenia na wschodnich rubieżach Rzeczypospolitej kultu Matki Boskiej Częstochowskiej poprzez tworzenie jej kopii, budowania dla niej ołtarzy i kościołów. Przesłanie wypełnił Janusz Zbaraski, który zamówił w Krakowie kopie jasnogórskiej ikony dla nowo budowanego kościoła bernardynów w Zbarażu. Kampania z roku 1649 skończyła się ugodą Zborowską, a król osobiście dziękował Maryi przed obrazem Matki Boskiej Zbaraskiej.

 

Polecane przez nas wycieczki: